Co zrobić gdy bliska osoba pominęła Cię w testamencie?

Testament jest szczególnym sposobem rozporządzenia swoim majątkiem. Osoba sporządzająca testament posiada swobodę testowania, co oznacza  że w testamencie może powołać do dziedziczenia dowolnie wybrane przez siebie  osoby zarówno z rodziny jak i z poza niej. Rozporządzenie swoim majątkiem w testamencie może nastąpić  z całkowitym pominięciem spadkobierców uprawnionych do dziedziczenia na podstawie ustawy (tj. członków najbliższej rodziny). Jeśli zostałeś pominięty w testamencie i zastanawiasz czy przysługuje ci prawo do zachowku, odpowiedź na to jak i na wiele innych pytań znajdziesz poniżej. 

Co to jest zachowek?

Zachowek jest to instytucja prawna służąca  ochronie interesów osób najbliższych spadkodawcy pominiętych w testamencie, poprzez  zapewnienie im określonego minimalnego poziomu korzyści ze spadku, bez względu na wolę spadkodawcy. Tym samym zachowek jest pewną kwotą pieniężną,  o którą  spadkodawcy ustawowi  pominięci w testamencie mogą domagać się od spadkobiercy testamentowego.

Komu przysługuje zachowek?

Zachowek przysługuje  zstępnym spadkodawcy (tj. dzieci, wnuki, prawnuki itd.), małżonkowi spadkodawcy oraz rodzicom spadkodawcy. Osoby te mogą ubiegać się o zachowek pod warunkiem, że byliby powołani do spadku na podstawie ustawy. Czyli jeśli dziedziczyłyby po danym spadkodawcy, gdyby nie pozostawił testamentu. 

W jakiej wartości przysługuje zachowek? Zgodnie z ustawą zachowek przysługuje w wysokości:  2/3 wartości udziału spadkowego, który

przypadałby przy dziedziczeniu ustawowym, jeżeli uprawniony jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy, lub 1/2 wartości udziału spadkowego – w pozostałych przypadkach.

Jak obliczyć zachowek?

Aby obliczyć zachowek jaki nam przysługuje, w pierwszej kolejności należy sprawdzić, jaki udział spadkowy przypadałby nam w przypadku dziedziczenia ustawowego. W przy jego ustaleniu należy wziąć  również pod uwagę spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili. Natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia lub zostali wydziedziczeni.

Kolejnym krokiem jest pomnożenie naszego udziału spadkowego przez 1/2 lub 2/3 (w zależności od tego, czy uprawniony jest małoletni lub niezdolny do pracy, czy nie). W wyniku tego działania otrzymujemy udział spadkowy stanowiący podstawę obliczenia zachowku.

Obliczając zachowek należy uwzględnić, czy jako osoba ubiegająca się o zachowek otrzymaliśmy od spadkodawcy darowiznę lub zapis windykacyjny w przeciągu 10 lat, ich wartość należy odliczyć od  przysługującego nam zachowku.

Od kogo możemy domagać się zachowku?

Roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku kierujemy przeciwko spadkobiercy testamentowemu. Jeżeli okaże się, że uprawniony do zachowku nie może otrzymać od spadkobiercy należnej mu kwoty, roszczenie o uzupełnienie zachowku może skierować także przeciwko osobie, na rzecz której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny doliczony do spadku. Jeżeli powyższy sposób okaże się nieskuteczny, roszczenie o sumę pieniężną potrzebną do uzupełnienia zachowku kieruje się przeciwko osobie, która otrzymała darowiznę doliczoną do spadku. Odpowiedzialność obu tych podmiotów jest jednak ograniczona do sumy  otrzymanego przez nich zapisu windykacyjnego czy darowizny

Pamiętaj jednak, że roszczenie o zachowek przedawnia się upływem pięciu lat od otwarcia spadku.

Kto nie może starać się o zachowek?

Warto pamiętać, iż nie każdy spadkobierca ustawowy ma prawo ubiegać się o zachowek. Pozbawionym tego roszczenia są spadkobiercy, którzy zostali wydziedziczeni.

Przyczyna wydziedziczenia może dotyczyć jedynie określonych w ustawie sytuacji, kiedy uprawniony do zachowku : postępuje uporczywie wbrew woli spadkodawcy wbrew zasadom współżycia społecznego, dopuścił się względem spadkodawcy lub jego najbliższej osoby umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności lub rażącej obrazy czci lub uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Dobrą informacją jest to, że wydziedziczenie jest bezskuteczne, jeżeli spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku.

Sprawy spadkowe tylko z pozoru wydają się proste, dlatego pomoc adwokata może się okazać nieoceniona. Nasza Kancelaria Adwokacka w Rzeszowie zajmuje się sprawami z zakresu prawa spadkowego  w tym sprawami o zachowek.

Jak wnieść pozew o zachowek?

Roszczenie o zachowek

Jeżeli interesuje Cię tematyka artykułu i masz pytania związane z zachowkiem, dziedziczeniem, testamentem skontaktuj się z nami. Numer telefonu, adres korespondencyjny oraz adres e-mail znajdziesz w zakładce KONTAKT. Zapraszamy do siedziby naszej Kancelarii Adwokackiej w centrum Rzeszowa.

Adwokat od Spraw Spadkowych Rzeszów