Dział spadku w formie umowy

Fakt śmierci członka rodziny sprawia nie tylko smutek po stracie bliskiej osoby, ale również trudności w rodzinie zmarłego. Z chwilą śmierci spadkodawcy dochodzi do otwarcia spadku. Niestety o ile samo otwarcie spadku implikuje nabycie spadku przez spadkobierców, tak już nie dokonuje jego podziału między nimi. W pierwszej kolejności spadkobiercy muszą uzyskać stwierdzenie nabycia spadku, aby w następnym kroku dokonać działu spadku pomiędzy sobą – osobami uprawnionymi. Więcej o załatwieniu spraw związanych z stwierdzeniem nabycia spadku jest mowa w artykule pt. Stwierdzenie nabycia spadku na naszym blogu.

Dział spadku stanowi kolejny krok jaki podejmują spadkobiercy celem uregulowania wszelkich formalności związanych z nabyciem spadku. Stwierdzenie nabycia spadku może zostać przeprowadzone albo przed notariuszem w formie aktu notarialnego poświadczającego dziedziczenie albo przed Sądem Rejonowym w formie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Stwierdzenie nabycia spadku ma za zadanie potwierdzić osoby wchodzące w kręg spadkobierców oraz ustalenie ich udziałów w spadku. Z kolei dział spadku zmierza do zniesienia wspólności majątku spadkowego oraz określenia jakie poszczególne elementy majątku zmarłego spadkodawcy będą przysługiwać w ramach dziedziczenia na rzecz każdego konkretnego spadkobiercy. Dział spadku można przeprowadzić bądź w drodze umowy bądź na drodze sądowej. 

Dział spadku z Testamentu

Dział spadku z Ustawy

Spadkobiercy mogą dokonać działu spadku w formie umowy w przypadku, gdy wszyscy spadkobiercy mają wspólne oraz zgodne oświadczenie woli odnośnie podziału spadku. Spadkobiercy mogą w sposób swobodny i elastyczny dokonać działu spadku. W każdym razie w umowie o dział spadku należy uwzględnić między innymi szczegółowy wykaz masy spadkowej tj. spis nieruchomości, ruchomości (np. samochody, sprzęty RTV i AGD, biżuterię oraz inne kosztowności) oraz ilość zgromadzonej gotówki, środków pieniężnych pozostających na rachunkach bankowych, a także papierów wartościowych zmarłego spadkodawcy itp. Przedmiotowa umowa powinna zawierać ustalenia w zakresie podziału wymienionych składników masy spadkowej pomiędzy poszczególnych spadkobierców. W przypadku gdy dochodzi do nierównego działu spadku umowa powinna zawierać zapisy w zakresie wyrównania udziałów poprzez dopłaty, zaś w sytuacji gdy np. majątek przechodzi w całości na jedną osobę to ustalenia w zakresie spłaty udziału. Może zdarzyć się również przypadek, że żaden ze spadkobierców nie będzie chciał przejąć masy spadkowej na własność czy to w całości czy to w części, wówczas strony mogą postanowić o sprzedaży poszczególnych elementów spadku i podziale uzyskanej kwoty. 

Jak dokonać działu spadku?

Przepisy kodeksu cywilnego nie regulują formy w jakiej powinna zostać zawarta umowa o dział spadku. Tym samym dopuszczalna jest zarówno forma ustna jak i forma pisemna. Niemniej jednak z uwagi na rozwój sytuacji życiowych oraz względów dowodowych najbezpieczniejsza jest umowa o dział spadku w formie pisemnej. Zauważyć należy, iż występuje wyjątek w przypadku umowy o dział spadku, gdy w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość, wówczas umowa powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego, natomiast w przypadku gdy do masy spadkowej wchodzi przedsiębiorstwo wtedy umowa w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. 

Sądowy dział spadku

W większości sytuacji podział masy spadkowej pozostawiany jest do rozstrzygnięcia Sądu w przypadku, gdy spadkobiercy nie są w stanie dojść do porozumienia w zakresie jego podziału. Wówczas jedna z osób zainteresowanych – spadkobierca, nabywca udziału spadku, wierzyciel spadkobiercy – składa wniosek o dział spadku do Sądu Rejonowego. Wniosek o dział spadku powinien zawierać skrupulatny spis składników masy spadkowej, jaki ma zostać podzielony pomiędzy spadkobierców. Dodatkowo we wniosku należy wskazać propozycję podziału majątku spadkowego wśród spadkobierców. W toku postępowania o dział spadku Sąd zobowiązany jest do ustalenia składu oraz wartość spadku ulegającego podziałowi. Podkreślić należy, iż skład spadku ustalany jest według stanu z chwili otwarcia spadku, natomiast jego wartość według cen obowiązujących w chwili orzekania o dziale. Tym samym określenie przez wnioskodawcę wartości elementów masy spadkowej nie jest wiążące dla Sądu, a także nie zwalnia orzekającego Sądu do oszacowania wartości spadku z urzędu.

Pamiętać należy, iż postępowanie o dział spadku nie jest obwarowane żadnym terminem w jakim powinno zostać wszczęte i przeprowadzone. 

Dział spadku Rzeszów

Podział majątku spadkowego

Sąd może dokonać podziału majątku spadkowego na kilka sposobów. 

Sposoby podziału spadku

Pierwszy – podział fizyczny - przyznanie poszczególnych przedmiotów z masy spadkowej poszczególnym spadkobiercom według ich udziałów w spadku. W przypadku gdy jest to niemożliwe, aby wartość przyznanych elementów poszczególnym spadkobiercom pokrywała wartość przysługujących im udziałów, wtedy Sąd może zobowiązać konkretnych spadkobierców do dokonania między sobą odpowiednich dopłat.

Drugi - przyznanie praw i przedmiotów wchodzących w skład masy spadku tylko jednemu spadkobiercy lub niektórym z nich, z jednoczesnym obowiązkiem nałożenia na nich spłaty pozostałych spadkobierców.

Trzeci - sprzedaży elementów masy spadku i dokonanie podziału uzyskanej kwoty pomiędzy spadkobierców, stosownie do przysługujących im udziałów w spadku.

Jeżeli interesuje Cię tematyka artykułu i masz pytania związane z działem spadku, chcesz wiedzieć jak i kiedy dokonać działu spadku oraz kto może przeprowadzić podział majątku i jak podzielić majątek spadkodawcy pomiędzy spadkobiercami? Skontaktuj się z nami. Numer telefonu, adres korespondencyjny oraz adres e-mail znajdziesz w zakładce KONTAKT. Zapraszamy do siedziby naszej Kancelarii Adwokackiej w centrum Rzeszowa. Sprawdź również nasz zakres usług adwokackich.

Kancelaria adwokacka Rzeszów