Na czym polega wspólność majątkowa ustawowa?
Wspólność majątkowa ustawowa zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym powstaje automatycznie w chwili zawarcia małżeństwa, chyba że małżonkowie przed wstąpieniem w związek małżeński wyłączyli ją, zawierając małżeńską umowę majątkową, albo jej istnienie jest niedopuszczalne z mocy prawa. Wspólność ta jest szczególnym rodzajem współwłasności łącznej. Jest to wspólność bez udziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego, jako całości. Ponadto żadne z małżonków nie może rozporządzić ani zobowiązać się do rozporządzenia udziałem, który mu przypadnie w majątku wspólnym w chwili ustania wspólności. Małżonek w czasie trwania wspólności ustawowej nie może również żądać podziału majątku wspólnego. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej, to znaczy obejmuje cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.
Oskarżenie współmałżonka o przywłaszczenie rzeczy z majątku wspólnego.
W przypadku przywłaszczenia rzeczy stanowiącej przedmiot współwłasności czy wchodzącej w skład wspólności majątkowej możliwe jest niekiedy zakwalifikowanie tego czynu jako przywłaszczenia. Temat ten niejednokrotnie był przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który w jednym ze swoich orzeczeń stanął na stanowisku, iż: ”małżonek, który mieniem wchodzącym w skład majątku wspólnego obojga małżonków rozporządza jak własnym, czyniąc to wbrew wyraźnej woli drugiego małżonka, odpowiada za kradzież lub przywłaszczenie, w zależności od okoliczności działania sprawcy” (vide postanowienie Sądu Najwyższego z 19 grudnia 1957 r., II KO 8/57, OSNPG 1958 r. Nr 2, s. 21-22).
Kiedy postępowanie współmałżonka nie jest przestępstwem?
Warto pamiętać, iż działanie małżonka nie ma charakteru przestępnego, nawet jeżeli działa on bez wymaganej zgody drugiego współmałżonka albo wręcz wbrew jego woli, ale nie ma zamiaru powiększenia swego majątku z jednoczesnym pokrzywdzeniem drugiego współmałżonka. W tej kwestii najważniejszy jest zamiar, bowiem to on decyduje o kwalifikacji działań współmałżonków.
Przepis art. 284 § 1 KK dot. przestępstwa przywłaszczenia wymaga, aby sprawca, obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) włączenie rzeczy przywłaszczonej do własnego majątku odrębnego, na zasadzie przejęcia do własnej, wyłącznej dyspozycji. Konieczne jest więc wystąpienie przesłanki określonej jako „animus rem sibi habendi”. Mając na uwadze powyższe, jeden z współmałżonków może ponosić odpowiedzialność karną z art. 284 § 1 KK w takim przypadku, gdy dopuszcza się rozporządzania mieniem należącym do majątku wspólnego w taki sposób, że czyni to z zamiarem powiększenia swego majątku kosztem majątku drugiego małżonka, np. sprzedaje określoną rzecz ruchomą, postępuje w taki sposób, by ta rzecz nie mogła być w przyszłości przedmiotem podziału majątku wspólnego.
Co robić gdy współmałżonek przywłaszcza rzeczy z majątku wspólnego?
W takich sytuacjach przede wszystkim należy zachować spokój, przeanalizować czy faktycznie doszło do przywłaszczenia, sprawdzić historię rachunków bankowych, oraz porozmawiać otwarcie ze współmałżonkiem.
Jeśli nie mamy żadnych wątpliwości, iż działanie współmałżonka było ukierunkowane na pozbawienie nas majątku lub jego części, sprawę należy bezzwłocznie zgłosić odpowiednim organom ścigania. W przypadku utraty zaufania do współmałżonka doradzamy rozważenie ustanowienia rozdzielności majątkowej.
Wyprowadzenie rzeczy z majątku wspólnego a podział majątku.
W świetle art. 1036 k.c. i art. 46 k.r.o., zbycie przez byłego małżonka po ustaniu wspólności ustawowej, bez zgody współmałżonka, przedmiotu należącego do majątku wspólnego było bezskuteczne w stosunku do tego małżonka. Podziału majątku wspólnego dokonuje Sąd tak jakby rozporządzenia tego nie było ustalając stan zbytego przedmiotu z chwili ustania wspólności ustawowej i jego wartość rynkową z chwili orzekania (art. 684 k.p.c. w zw. z art. 565 § 3 k.p.c.) i zaliczając kwotę odpowiadającą wartości rynkowej tego przedmiotu na udział współmałżonka, który go zbył. (Postanowienie SN z dnia 26 września 2007, IV CSK 139/07, niepubl.)
Przywłaszczenie Majątku Wspólnego w Małżeństwie
Podział Majątku Wspólnego Małżonków
Jeżeli interesuje Cię tematyka artykułu i masz pytania związane z tematyką prawa rodzinnego, potrzebujesz adwokata od rozwodu, separacji, rozdzielności majątkowej skontaktuj się z nami. Numer telefonu, adres korespondencyjny oraz adres e-mail znajdziesz w zakładce KONTAKT. Zapraszamy do siedziby naszej Kancelarii Adwokackiej w centrum Rzeszowa. Nasza Kancelaria Adwokacka obsługuje osoby indywidualne z całego Podkarpacia!
Podział majątku Adwokat Rzeszów